Τελευταία ενημέρωση

24 Ιουν 2002

Ρύθμιση οθόνης  800 Χ 600 pixels και μεγιστοποίηση παραθύρου για καλύτερη εμφάνιση. Νέα κείμενα και άρθρα καθημερινά

(Το άρθρο αυτό το αφιερώνω στο φίλο μου και μαθητή μου στο Πιάνο, Διονύση Κοντιζά, παιδί με Ειδικές Ανάγκες και Ειδικά Αισθήματα και Ευαισθησίες)

Ατομα με ειδικές ανάγκες ή κατ΄ άλλους με ειδικές ικανότητες. "Ξεχειλίζει" η ευαισθησία από τους κυβερνώντες όταν αναφέρονται σ΄ αυτά τα άτομα. Ομως, η πραγματικότητα, η δύσκολη καθημερινότητα των ανθρώπων αυτών που βίωσαν και βιώνουν περισσότερο απ΄ τον καθένα τις επιπτώσεις από την πολιτική που έχουν ασκήσει όλες οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα, πολιτική που βάζει στο περιθώριο τις ανθρώπινες ανάγκες, που φοβάται και δεν ξέρει να αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα, παραμένει.

Χιλιάδες άνθρωποι που βιώνουν σκληρά τη διαφορετικότητά τους σε κάθε τους βήμα. Από το πρωινό ξύπνημα, τις καθημερινές ανάγκες, στο σχολείο, στη δουλειά, στο δρόμο, στην ψυχαγωγία, σε όλα αυτά, που για τους υπόλοιπους είναι αυτονόητα. Mε βάση κάποια διεθνή δεδομένα, οι ανάπηροι και τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμΕΑ) φτάνουν το 10% του γενικού πληθυσμού. Oι μισοί από αυτούς, το 5% του γενικού πληθυσμού, είναι οι βαριά ανάπηροι (τυφλοί, παραπληγικοί, κωφοί, παιδιά με νοητική στέρηση κ.ά), και οι χρόνιοι πάσχοντες από σκλήρυνση κατά πλάκας, μεσογειακή αναιμία κλπ). Οι πρωτιές της χώρας μας στα εργατικά και τροχαία ατυχήματα, σε συνδυασμό με την ανυπαρξία πολιτικής πρόληψης και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, επιβεβαιώνουν τη σκληρή πραγματικότητα. Στη χώρα μας οι ανάπηροι και τα ΑμΕΑ δεν καταγράφηκαν ποτέ. Με συνειδητή επιλογή των κυβερνήσεων, γιατί η απογραφή τους θα αναδείκνυε το μέγεθος του προβλήματος και την αναντιστοιχία των αναγκών με όσα γίνονται για την πρόληψη της αναπηρίας, την αποκατάσταση, την εκπαίδευση, την παραγωγική ένταξη των ΑμΕΑ.

Τα κέντρα ενημέρωσης και στήριξης των οικογενειών, που φέρνουν στη ζωή ένα ανάπηρο παιδί ή που το παιδί τους καθίσταται ανάπηρο μετά από ένα ατύχημα ή μια ασθένεια, είναι ανύπαρκτα. Βασικός κορμός στήριξης των αναπήρων και ΑμΕΑ, η οικογένεια, που προσπαθεί να αναπληρώσει τις ανεπάρκειες ενός κράτους που αδιαφορεί... Στη χώρα μας, υπάρχουν μόνο 200 δημόσια κρεβάτια σε κέντρα αποκατάστασης, όλα στην Αθήνα, για τους τραυματίες από εργατικά και τροχαία ατυχήματα και για την αντιμετώπιση των 30.000 εγκεφαλικών επεισοδίων το χρόνο. Απ΄ τα 200.000 περίπου παιδιά στη χώρα μας, που έχουν ανάγκη ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, μόνο τα 14.000 πηγαίνουν σε κάποιο δημόσιο ή ιδιωτικό ειδικό σχολείο ή ειδική τάξη! Τα υπόλοιπα 160.000 παιδιά παραμένουν εγκλωβισμένα στους τέσσερις τοίχους των σπιτιών τους, "απολαμβάνοντας" τους σύγχρονους Καιάδες. Η πρόσβαση στα πανεπιστήμια πρακτικά ένα κενό γράμμα, αφού ούτε οι ανάλογες υποδομές υπάρχουν (ράμπες κλπ.), ούτε τα ανάλογα εποπτικά μέσα και το κατάλληλο προσωπικό (διερμηνείς για κωφούς φοιτητές, βιβλία Μπράιγ για τυφλούς κλπ.), για τους φοιτητές με Ειδικές Ανάγκες.

Ο αποκλεισμός από την εκπαίδευση, η έλλειψη βιβλίων για τυφλούς, η αδυναμία πρόσβασης σε θέατρα, κινηματογράφους, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, δημόσιες υπηρεσίες, ή μεγαλουπόλεις των πολυκατοικιών και της ανυπαρξίας έστω και μιας ελεύθερης σπιθαμής γης, που είναι απροσπέλαστες στα ΑμΕΑ, τα απροσπέλαστα μέσα μαζικής μεταφοράς, η αδυναμία σε πολλές περιπτώσεις των παραπληγικών και νεφροπαθών να βρουν ακόμα και έναν κατάλληλο τόπο για τις διακοπές τους είναι ενδεικτικά για την πρόσβαση των αναπήρων και ΑμΕΑ στον πολιτισμό, την ψυχαγωγία, των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν στην καθημερινή τους ζωή. Πολύ περισσότερο, οι ανάπηροι και τα ΑμΕΑ, στην εποχή της ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων, της διόγκωσης της ανεργίας, δεν έχουν θέση στην παραγωγή για την κυβέρνηση, που προσπαθεί να κουκουλώσει το πρόβλημα με κάποια πενιχρά επιδόματα (που κινδυνεύουν κι αυτά να κοπούν) αλλά και με διάφορα προγράμματα, επιδοτούμενης ή όχι, κατάρτισης και επανακατάρτισης και ποτέ απασχόλησης. Η φροντίδα της κυβέρνησης γι΄ αυτά τα άτομα περιορίζεται ουσιαστικά σε "πασαρέλες" πολιτικής σκοπιμότητας, που ως στόχο έχουν την επίδειξη κοινωνικής ευαισθησίας, ενώ τα κυβερνητικά στελέχη και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης κάνουν απολογισμό έργων που υπάρχουν μόνο στα χαρτιά.

Ακόμα και ο νόμος 2430, που ψηφίστηκε το 1996 και προβλέπει την 3η Δεκέμβρη ως Εθνική Μέρα των ΑμΕΑ, αλλά και μια σειρά άλλες διατάξεις για τα ΑμΕΑ παρέμεινε ανενεργός. Την ίδια τύχη είχε και η πολυδιαφημισμένη κάρτα αναπηρίας, που θα εκδιδόταν μετά την εξέταση όλων των ΑμΕΑ από ειδικές υγειονομικές επιτροπές. Ακόμα και οι μεγαλόστομες διακηρύξεις της κυβέρνησης για θέσεις εργασίας για τα ΑμΕΑ μετατράπηκαν σε προεκλογικό ψηφοθηρικό κυνηγητό από μέρους του ΠΑΣΟΚ. Οπως θα θυμούνται οι αναγνώστες μας, μεσούσης της προεκλογικής περιόδου - στις 10 Μάρτη 2000 - έγινε η προβλεπόμενη από το νόμο προκήρυξη για τα ΑμΕΑ και τις άλλες κατηγορίες πολιτών που προστατεύονται απ΄ το νόμο 2643/28.9.1998, ο οποίος έμεινε ανενεργός για περισσότερο από δύο χρόνια. Ο διαγωνισμός, όπως αναφερόταν και στην ίδια την προκήρυξη, πραγματοποιήθηκε τελικά μετά τις εκλογές και οι θέσεις εργασίας όχι μόνο ήταν ελάχιστες, αλλά δεν αφορούσαν καν θέσεις αναπήρων!

"Ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε πως θα ήταν η Ελλάδα χωρίς ΕΣΥ, χωρίς συντάξεις, χωρίς παιδικούς σταθμούς, χωρίς ΚΑΠΗ, χωρίς μέτρα για τα ΑμΕΑ. Θα ήταν μια κοινωνία πολύ σκληρότερη, λιγότερο νηφάλια, περισσότερο άνιση", είπε ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, μιλώντας στις 10 Νομέμβρη 2000 στη Συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ για την Υγεία, διαφημίζοντας το "έργο" της κυβέρνησής του για τα ΑμΕΑ, ένα έργο που έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές τα τελευταία χρόνια για την επίδειξη του "κοινωνικού προσώπου" της κυβέρνησης.

Η πραγματικότητα βέβαια είναι εντελώς διαφορετική. Αποκαλυπτικό στοιχείο αυτής της πολιτικής είναι οι αυξήσεις των επιδομάτων που παίρνουν τα ΑμΕΑ. Αυξήσεις που όχι μόνο είναι σε εξευτελιστικά επίπεδα, αλλά που πολλές φορές δίνονται στους δικαιούχους και με μεγάλη καθυστέρηση.

* Οι αυξήσεις για το 1997 ήταν 15% και δόθηκαν το Μάρτη του 1998.

* Οι αυξήσεις του 1998 ήταν 10% και δόθηκαν στις αρχές του... 1999.

* Η απόφαση για τις αυξήσεις του 1999 δημοσιοποιήθηκε τον Ιούλη του 1999 και η καταβολή άρχισε πολύ αργότερα.

Υπάρχουν όμως και οι ΑμΕΑ χωρίς επιδόματα, όπως οι κωφοί από 18 έως 65 χρόνων, ενώ οι νεφροπαθείς εκτός από το επίδομα διατροφής (ύψους 14.000 δρχ!!!), έμειναν τελικά με τις υποσχέσεις για τα άλλα επιδόματα που ζητούν.

Αυτή είναι η Ελλάδα και για τα άτομα με ειδικές ανάγκες και τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει προς το καλύτερο αν δεν κάνουμε κάτι κι εμείς οι υπόλοιποι, στο πλευρό αυτών των ανθρώπων. Των συνανθρώπων μας με ειδικές ανάγκες και ειδικές ικανότητες, και ευαισθησίες. Οπως ο καλός μου μαθητής Διονύσης...

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΗΧΟΣ

Δημοσιεύθηκε στη ΝΕΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ στις 26 Μαϊου 2001