Σημειώσεις του Γιάννη Ε. Διακογιάννη

για το θέμα   «Πόλεμος και ΜΜΕ»

στις εκδηλώσεις   του Σ. Ε. Κ.

Πολυτεχνείο, κτίριο Γκίνη, μεσημέρι Σαββάτου 18 Μαίου 2002

Την παραμονή   των τελευταίων Χριστουγέννων(2001) την πέρασα στην αμερικανική πρεσβεία…

Θέλετε να μάθετε τι έκανα; Ημουν ήδη μία μέρα στην τραγική Καμπούλ του Αφγανιστάν. Και ένα από τα πρώτα μου μελήματα ήταν να πάω εκεί.

Γιατί; Στις αρχές της   53μερης παραμονής μου στο Ισλαμαμπάντ απ’ όπου κάλυπτα   τον πόλεμο στο Αφγανιστάν,   δέχθηκα από πηγές μου την πληροφορία ότι ταλιμπάν έβαλαν φωτιά σε κάποιο κτίσμα της   αμερικανικής πρεσβείας, στην Καμπούλ. Στο κείμενο που έστειλα εκείνη την ημέρα στην Αθήνα έβαλα αυτή την πληροφορία, σχολιάζοντάς την ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε κάτι τέτοιο. Δεν έγραψα πολλά, γιατί δεν θεωρούσα – λόγω των υπολοίπων σοβαρών γεγονότων – πως αυτή ήταν τόσο μεγάλη είδηση.

Είχα παραβλέψει όμως έναν παράγοντα. Το   CNN  το έπαιζε επί ώρες και εν εκτάσει το γεγονός όπως και τα άλλα   μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα έδιναν πολύ μεγάλη αξία.

Την επομένη οι μεγάλες εφημερίδες της Ευρώπης είχαν τεράστιους τίτλους – ακόμα και σε δισέλιδα – ότι ‘’οι ταλιμπάν κάψανε την αμερικανική πρεσβεία’’.

Ετσι, μου είχε μείνει η απορία…Μόλις έφτασα στην Καμπούλ θέλησα να δω το καμένα κτίριο της υπερδύναμης.   Ενας άνεργος πιλότος της αεροπορικής εταιρίας Αριάνα με οδήγησε εκεί. Στο προαύλιο συνάντησα έναν νεώτερό μου Αμερικανό, με μακριά μαλλιά και μία κορδέλα να τα μαζεύει. Εμοιαζε   με   τα παιδιά των λουλουδιών της δεκαετίας του 70.

Ηταν ευγενικός, μου συστήθηκε. Τον έλεγαν    JanKincinκαι ήταν ο υπεύθυνος Τύπου της αμερικανικής πρεσβείας. Τον ρώτησα – με το μαγνητόφωνο ανοιχτό - πού είναι το καμένο κτίριο, και μου έδειξε πίσω του ένα τεράστιο οίκημα, σε άριστη κατάσταση.

«Δεν κάψανε την πρεσβεία οι ταλιμπάν;», τον ρώτησα.

«Όχι, έβαλαν φωτιά σ ένα κτίσμα στο γκαράζ της πρεσβείας», μου απάντησε.

Εμεινα άφωνος, έχοντας πάντα στο νου τα τηλεγραφήματα των   μεγάλων ειδησεογραφικών πρακτορείων – λίγες μέρες πριν από τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στο Αφγανιστάν.

 Ο   Jan  με άφησε και   βγάλαμε φωτογραφίες, μαζί, χώρια, με το κτίριο…Στην συνέχεια ρώτησα ορισμένους αμερικανούς στρατιώτες ντυμένους …Ράμπο, που φύλαγαν το χώρο, πώς αισθάνονται παραμονή Χριστουγέννων στην μακρινή από τη χώρα τους Καμπούλ και έφυγα…

 Ζήτησα από τον συνοδό μου και τον ταξιτζή που πλήρωνα να με πάνε να δω και τη ρωσική πρεσβεία. Πήγαμε…Ηταν ένα καμένο, κατεστραμμένο και κόσκινο από σφαίρες και οβίδες κτίριο, πολύ χειρότερο – ως εικόνα – από τα διαλυμένα από τον εμφύλιο   σπίτια της Βηρυτού που είχα επισκεφθεί το φθινόπωρο του 1991.

 Το κτίριο είχαν καταστρέψει οι μουτζαχεντίν, δηλαδή οι μισθοδοτούμενοι από την ISI  - μέσω της CIA  - την μυστική υπηρεσία του Πακιστάν, οι οποίοι διέλυσαν το Αφγανιστάν και ισοπέδωσαν την Καμπούλ στην δεκαετία του ’80, πριν προλάβουν να ρίξουν τις βόμβες τους κατά της …τρομοκρατίας τα αμερικανικά αεροπλάνα το φθινόπωρο του 2001. Η καταστροφή του κτιρίου εκείνου δεν είχε πάρει …φυσικά την δημοσιότητα όπως εκείνη με τις …συνεχείς   πυρπολήσεις της αμερικανικής πρεσβείας, που ποτέ δεν καταστράφηκε!

 Αλλά δεν ήταν το μοναδικό που ήθελα να ερευνήσω στο Αφγανιστάν, όπου πέρασα εκτός από τα Χριστούγεννα και την τελευταία Πρωτοχρονιά(2002). Ένα από τα θέματα που με είχαν εντυπωσιάσει στην διάρκεια του πολέμου ήταν πως γράφονταν σελίδες και παίζονταν πολλά ρεπορτάζ στην τηλεόραση ότι οι Ταλιμπάν έχουν στα χέρια τους κάπου 120   υπερσύγχρονους αμερικανικούς εκτοξευτήρες ‘’στίνγκερ’’ για να ρίξουν αεροπλάνα. Όμως, δεν θυμάμαι να άκουσα να χρησιμοποιήθηκαν και αυτό μου είχε κάνει πολύ εντύπωση, γιατί είχε γίνει και πρωτοσέλιδο θέμα σε ευρωπαικές εφημερίδες.

 Όταν επέστρεψα από την Καμπούλ – κατά σύμπτωση – διάβασα   το βιβλίο του πολύ γνωστού αμερικανού συγγραφέα, ιστορικού και δημοσιογράφου John Cooley, « The unholy wars», που κυκλοφόρησε στα ελληνικά με τον πιο εμπορικό τίτλο – γιατί πουλάει το θέμα – ‘’τρομοκρατία’’.

 Εκπληκτος έπεσα πάνω στην εξής είδηση, που δεν γνώριζα και   που δεν είχε κάνει τον γύρο του κόσμου από τα μεγάλα ΜΜΕ, όπως η ιστορία των …στίγκερς των ταλιμπάν. Στο βιβλίο υπάρχει και η εξής καταπληκτική παράγραφος:

«Μικρή ομάδα αμερικανών αξιωματούχων παρέδωσε στίγκερς - παράνομα σε σχέση με το αμερικανικό δίκαιο   - σε βρετανούς διπλωμάτες σε μάντρα παρκαρίσματος   στην Ουάσιγκτον παραβιάζοντας την ισχύουσα απαγόρευση που είχε εκδόσει η κυβέρνηση για μη μεταβίβαση υψηλής τεχνολογίας ακόμα και σε φιλικές χώρες. Οι στίγκερς αυτοί χρησιμοποιήθηκαν από τους βρετανούς, μέσα από τα πολεμικά   πλοία τους κατά των αεροπλάνων της πολεμικής αεροπορίας της Αργεντινής στον πόλεμο των Φόκλαντ»!

 Φυσικά, όταν διεξάγεται ένας πόλεμος   συνοδεύεται   και από μία μεγάλη εκστρατεία παραπληροφόρησης της κοινής γνώμης, απόκρυψης στοιχείων και κυρίως διαστρέβλωσης γεγονότων.

 Οι φωτογραφίες που έκαναν τον γύρο του κόσμου στον πόλεμο του Βιετνάμ, μ’ εκείνο το γυμνό παιδί να τρέχει τρομαγμένο, έχοντας πίσω του τα σύννεφα από τους βομβαρδισμούς ή ο δεμένος πισθάγκωνα βιετναμέζος, του οποίου έβαζαν στον κρόταφο το όπλο οι αμερικανοί στρατιώτες και τον πυροβολούσαν εξ επαφής, ασφαλώς είχαν αξία μεγαλύτερη και από τις βόμβες μεγατόνων που έριξαν τα αμερικανικά βομβαρδιστικά στην τραγική αυτή χώρα της Ασίας.

 Το …πάθημα έγινε …μάθημα για την υπερδύναμη, κάτι που φάνηκε κυρίως στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001 και αμέσως μετά.

 Πόσες μέρες δεν υπήρχε ρεπορτάζ μέσα από τα χτυπημένα κτίρια και πόσοι μήνες χρειάστηκαν να περάσουν για να μάθει η ανθρωπότητα ότι οι νεκροί δεν ήταν 30.000 αλλά το 1/10…

 Φυσικά, οι ανθρώπινες τραγωδίες δεν μετριούνται σε αριθμούς. Μόνον, που οι ισχυροί έχουν τη δυνατότητα να μεγεθύνουν   με τον …φιλόξενο φακό των μεγάλων ΜΜΕ τους αριθμούς των δικών τους νεκρών σε σχέση με τους αριθμούς των …τριτοκοσμικών νεκρών.

Αισθάνομαι άσχημα όταν    με ρωτάνε πόσοι Αφγανοί σκοτώθηκαν στον τελευταίο πόλεμο – σκοτώνονται ακόμα όπως ξέρετε – πόσοι Παλαιστίνιοι δολοφονήθηκαν στην μαρτυρική Τζενίν, πόσοι Σέρβοι χάσανε τη ζωή τους στους βομβαρδισμούς στο Βελιγράδι την άνοιξη του 99 ή στους βομβαρδισμούς της Πρωτοχρονιάς του ’98 στο Ιράκ   και δεν ξέρω να απαντήσω, αν και υπήρξα αυτό που λένε πολεμικός ανταποκριτής και στους τέσσερις πολέμους.

 Και φυσικά νιώθω ανήμπορος που δεν μπόρεσα να εισχωρήσω στο Ναό της Γέννησης στη Βηθλεέμ να καταγράψω – τον καιρό της πολιορκίας του από τα ισραηλινά στρατεύματα – πως οι Παλαιστίνιοι έζησαν τρώγοντας κομμάτια από δέντρα που έψησαν στη φωτιά. Ανήμπορος γιατί δεν μπόρεσα αυτή την είδηση όχι απλά να την ‘’ζήσω’’ μέσα στον ιστορικό Ναό, αλλά και όταν την έμαθα να την κάνω κύριο θέμα σε κανάλια και εφημερίδες.

Αισθάνομαι επίσης μία στεναχώρια – όπως φαντάζομαι και πολλοί άλλοι συνάδελφοι – που δεν είχαμε τη δυνατότητα να μείνουμε παραπάνω ημέρες για να πάρουμε συνεντεύξεις από τους εγκλωβισμένους Παλαιστίνιους στο Ναό. Κυρίως όταν μετατραπήκαμε σε τηλεθεατές στους οποίους   μας σέρβιραν εικόνες του   Ναού με μία ακαταστασία στο εσωτερικό του, μετά το ‘’’ανοιγμά’’ του από τα ισραηλινά στρατεύματα.

 Αισθάνθηκα το ίδιο μ’ εκείνο το Σάββατο, στις 17 Νοέμβρη του 1973, όταν μαθητής της 6ης τάξης του Γυμνασίου έβλεπα στην κρατική τηλεόραση τις εικόνες ενός κατεστραμμένου Πολυτεχνείου από τους φοιτητές,   όπως έλεγε ο δημοσιογράφος εκφωνητής των ειδήσεων.

 Αισθάνθηκα το ίδιο, όταν οι   Ελληνες δημοσιογράφους δεν ήταν πλέον στη Δυτική Οχθη για να καταγράψουν αυτό που είχαμε απλώς μεταδώσει, ότι ακόμα και το ελληνικό πολιτιστικό κέντρο της Ραμάλα, που είχε χρηματοδοτήσει η ελληνική κυβέρνηση – δηλαδή ο ελληνικός λαός – κατέστρεψαν τα ισραηλινά τανκς. Δεν μας έδωσαν τη δυνατότητα να είμαστε εκεί να μεταδώσουμε ‘’από τα μέσα’’ τις εικόνες της ντροπής…Ότι δηλαδή εκτός από τους Παλαιστίνιους   είχαν πυροβολήσει ακόμα και το πορτρέτο του Προέδρου της Δημοκρατίας, την φωτογραφία του Αραφάτ και την φωτογραφία του Πατριάρχη Ειρηναίου, που   ακόμα δεν αναγνωρίζει κατά σκανδαλώδη τρόπο η ισραηλινή κυβέρνηση!

Ισως κάποιος υποστηρίξει: Τι   δουλειά έχουμε όλοι εμείς οι Ελληνες και οι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι στη Μέση Ανατολή… Πέραν του ότι πρόκειται για μία τραγωδία, πέραν του ότι πρόκειται για την τη γειτονιά μας, πέραν του ότι ο μαρτυρικός αυτός τόπος είναι πλάι στην Κύπρο, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να καλύπτει κατά τον καλύτερο και πληρέστερο τρόπο τα γεγονότα αυτά.

Για παράδειγμα, ας αναφερθώ στη Μέση Ανατολή, γιατί η περίπτωση της Καμπούλ είναι λίγο μακρινή. Αλλωστε   δεν έχουμε στείλει εκεί ούτε διπλωμάτη, η μόνη χώρα της ΕΕ…

Μέσα στον εμφύλιο πόλεμο, στις 12 Μαρτίου του 1947 ο αμερικανός πρόεδρος Τρούμαν εξαγγέλλοντας το δόγμα του   είχε πει: ‘’Αρκεί να ρίξει κανείς μία ματιά   στον χάρτη για να κατανοήσει   ότι εάν η Ελλάδα πέσει στα χέρια των ανταρτών   το χάος και η αναταραχή θα εξαπλωθούν στη Μέση Ανατολή». Αλλωστε, σε   μελέτη της   CIAτο 1948 ετονίζετο πως    σε περίπτωση νίκης   των ανταρτών   οι ΗΠΑ θα αντιμετώπιζαν   την πιθανή απώλεια των αποθεμάτων πετρελαίου   της Μέσης Ανατολής   τα οποία αποτελούν το 40% των παγκόσμιων ενεργειακών αποθεμάτων.

 Ασφαλώς, η εφαρμογή αυτής της αμερικανικής πολιτικής δεν περιέλαβε μόνον ‘’διορισμούς’’ ή την ‘’ανάδειξη’’ πολιτικών ή στρατιωτικών στην Ελλάδα.

Συμπεριάλαβε και την προσπάθεια επηρεασμού ορισμένων – ελάχιστων – ανθρώπων των ΜΜΕ, είτε μέσω ‘’μυστικών κονδυλίων’’, είτε μέσω προγραμμάτων επιμόρφωσης της αμερικανικής πρεσβείας για ένα, δύο και τρία χρόνια στην Αμερική, με πληρωμένα ασφαλώς όλα τα έξοδα και με πρόβλεψη για ένα καλό χαρτζιλίκι.  

 Βεβαίως, στην Αμερική τα πράγματα γίνονται πιο ανοιχτά… Στους Νιού Γιορκ Τάιμς για παράδειγμα – στη διάρκεια του τελευταίου πολέμου στη Μέση Ανατολή   -όλα λέγονταν … Καταχωρήθηκε και ολοσέλιδη διαφήμιση με υπογραφές πολλών προσωπικοτήτων και με σύνθημα: ‘’Η εμπιστοσύνη για το Ισραήλ   ενισχύει την Αμερική. ..   ‘Εάν απειλούνται τα   αμερικανικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή θα χρειάζονταν   μήνες για να συγκεντρωθούν σημαντικές δυνάμεις επί τόπου. Με το Ισραήλ ως σύμμαχο, χρειάζονται μόνο λίγες ημέρες…»

 Στην Ελλάδα, πάντως, υπήρξαν και γενναίες φωνές. Τριάντα βουλευτές απ’ όλα τα κόμματα υπέγραψαν μία δήλωση για την εφαρμογή τουλάχιστον του άρθρου 15 του συντάγματος   για την προβολή όλων των ειδήσεων, χωρίς διακρίσεις. Δεν ακούσθηκε και δεν προβλήθηκε ιδιαίτερα το γεγονός, αλλά σκεφθείτε ότι σ έναν κυκεώνα όπου ο υποψήφιος   παρακαλάει να βγεί σ ένα ‘’παράθυρο’’ δεν είναι και λίγο να καταγράφεται μία διαμαρτυρία – για πολλούς λόγους – τριάντα βουλευτών.

Ζούμε, άλλωστε σε μία εποχή όπου τα πάντα ‘’καθοδηγούν’’ – ειδησεογραφικά -   το   CNN  και ο Αλ Τζαζίρα.

 Για παράδειγμα, ο   αραβικός δορυφορικός σταθμός Αλ Τζαζίρα, που μπήκε τόσο στη ζωή μας με τον πόλεμο στο Αφγανιστάν,    μετέδωσε βίντεο που έδειχνε τον Αχμέντ αλ Χαζνάβι αλ Χαμίντι έναν από τους δράστες και αυτόχειρες των πληγμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη να λέει εν ήδη διαθήκης πως «είναι καιρός να επιτεθούμε στους Αμερικανούς εκεί που τους πλήττει   σκληρότερα, στο ίδιο το σπίτι τους».

 Τώρα, το πώς το βίντεο αυτό εθεωρήθη ότι είχε ληφθεί έξι μήνες πριν τα γεγονότα του περσινού Σεπτέμβρη,   γιατί μεταδόθηκε   από τον σταθμό του Κατάρ τον   Απρίλιο

όταν όλα έδειχναν πως η αποστολή Πάουελ   δεν είχε επιτυχία, όλα αυτά έχουν ενδιαφέρον να   ερευνηθούν. Η Μπερλίγκερ Τσάιτουνγκ πάντως   έγραψε ότι κάτι συμβαίνει, κάτι ‘’βρωμάει’’.

 Παρόμοια απορία είχα πριν από οκτώ μήνες όταν ευρισκόμενος στο Ισλαμαμπάντ είδα στο   CNN  την είδηση – αναπαραγωγή του Αλ Τζαζίρα –περί ενός φαξ του Μπιν Λάντεν. Επειδή όλες οι πηγές μου χαρακτήριζαν αστείο το θέμα, ακόμα και οι δημοσιογράφοι του Αλ Τζαζίρα στο Πακιστάν, θέλησα να το συζητήσω και με τους συναδέλφους μου   BBC.

Στο πρωινό λοιπόν στο ξενοδοχείο Μάριοτ ‘τάπαμε’ και μου έκανε εντύπωση – τότε – ότι και   οι Βρετανοί είχαν παρόμοια άποψη, ότι δηλαδή όλες αυτές οι ‘’ειδήσεις’’ περί   φαξ του Μπιν Λάντεν δεν διασταυρώνονται.  

Εκείνη την ώρα περνούσε από το καφέ η Κριστιάνα Αμανπούρ του   CNN. , η γνωστή δημοσιογράφος η οποία είναι πάντα πολλά καλά πληροφορημένη, ακόμα και το πότε θα ξεκινήσουν οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί.   Την ρώτησα παρουσία των βρετανών συναδέλφων αν έλεγξε την πληροφορία που μετέδωσε. Μας είπε   πως δεν προλάβαινε…

Λίγα λεπτά αργότερα   και περίπου για τρείς ώρες το   CNNμετέδιδε ‘’ζωνάρι’’ πως δεν έγινε δυνατόν να επαληθευθεί αν είναι γνήσιο το …φαξ του Μπιν Λάντεν…

Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνον με τα ΜΜΕ, αφού κι άλλοι παράγοντες που διαμορφώνουν συνειδήσεις και κουλτούρες λαών παίζουν αποφασιστικό ρόλο.

Στη βιβλίο του   «Μια καθ όλα δική τους αυτοκρατορία: Πώς οι Εβραίοι εφηύραν το Χόλλυγουντ’’ ο εβραίος συγγραφέας Νηλ Γκάμπλερ υποστηρίζει πως οι   Εβραίοι ίδρυσαν όλα τα μεγάλα αμειρικανικά στούντιο ταινιών συμπεριλαμβανόμενων της   Columbia, NetroGoldwynMayer, WarnerBrothers, Paramaount, UniversalTwenthiethCenturyFox.

Στην εξονυχιστική μελέτη ‘’Ιεροί Δεσμοί: Μια ιστορία των Εβραίων’’, ο καθηγητής   του πανεπιστήμιου της Νέας Υόρκης Νόρμαν Κάντορ κατέδειξε ότι η παραγωγή και διακίνηση ταινιών του Χόλλυγουντ   ‘’κυριαρχούνται από μετανάστες Εβραίους. Ο τελευταίος μη εβραϊκός προμαχώνας   του Χόλλυγουντ – γράφει -   το στούντιο της   Disneyπεριήλθε υπό τη διοίκησή τους στις αρχές του ’90.

Ο κόσμος, πριν βομβαρδισθεί από τα αμερικανικά   B– 52 είχε πάρει τη δόση του για τους …κακούς Βιετναμέζους, τους …κακούς Σέρβους και ασφαλώς τους κακούς μελαψούς Αραβες και μουσουλμάνους.

Το 1981 – για παράδειγμα   - σε μία διαφημιστική της συνέντευξη για την ταινία της Rolloverστην οποία Αραβες καταστρέφουν το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα   η ηθοποιός Τζέιν Φόντα, η προοδευτική αριστερίστρια του 1960 εξέφραζε την αντίληψή   για τους Αραβες. ‘’Το να μη φοβόμαστε τους Αραβες σημαίνει ότι πρέπει να κοιταχτούμε σε γιατρό. Εχουν μία στρατηγική ισχύ την οποία στρέφουν εναντίον μας. Είναι ασταθείς, φονταμεταλιστές, τύραννοι, μισογύνηδες και εχθροί της ελευθεροτυπίας».

Κι όμως, ο   σχολιαστής της Ουάσιγτον Πόστ Νικολας   φον Χόφμαν πιστεύει : ‘΄Καμία εθνική, θρησκευτική ή πολιτική ομάδα   δεν έχει τόσο μαζικά και επίμονα εξευτελιστεί όσο οι Αραβες».

Όταν στην κατεχόμενη   Ραμάλα μας …πυροβόλησαν – θέλω να πιστεύω στον αέρα – και στην πλημμυρισμένη από τανκς και στρατό   Βηθλεέμ μας έριξαν καπνογόνα μούρθαν όλες αυτές οι σκέψεις στο νου…

 Αλήθεια, πόσο ελεύθερος είναι   ο δημοσιογράφος να ζήσει τα πραγματικά γεγονότα και πόσο ανέγγιχτα μένουν τα ρεπορτάζ του πριν δημοσιευθούν ή πριν να μεταδοθούν;   Ακόμα αναρωτιέμαι πότε αυτές οι ειδήσεις που καταγράφει αν μεταδίδονται μπαίνουν   στη ‘’σωστή’’ σελίδα της εφημερίδας ή στην σωστή σειρά στην τηλεόραση;   Πότε και γιατί ‘’καπελώνονται’’ από ένα ξένο πρακτορείο ειδήσεων;

Φυσικά, τα ερωτήματα αυτά δεν είναι εύκολο να βρουν απάντηση. Ο Τύπος και τα ΜΜΕ δεν είναι ουδέτερα μέσα. Ακόμα και μία εφημερίδα των μαθητών της 1ης δημοτικού εκφράζει κάποιους και κάποιες. Πολύ περισσότερο όταν μπλέκονται και οι …απαραίτητες διαφημιστικές εταιρίες, κυρίως οι μεγάλες επιχειρήσεις που θέλουν να διαφημιστούν και που πληρώνουν τα ΜΜΕ.

Βεβαίως, όλα έχουν τις επιπτώσεις τους, όπως πολύ σοφά λέει ο Αμνπτουλάχ Μοχάμαντ Σιντί πανεπιστημιακός από τη Σαουδική Αραβία, ο οποίος ζει στην Καλιφόρνια .

Στο JournalofHistoricalReview( τομ 17, αρ. 6, Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 1998) τονίζει: «Η αρνητική προπαγάνδα δεκαετιών έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις. Αυτό το κύμα εθνο –θρησκευτικού δηλητηρίου   δημιουργεί βαθιά απογοήτευση στα εκατοντάδες εκατομμύρια Αράβων και μουσουλμάνων   του πλανήτη, προκαλώντας μια ευρύτατη και διογκούμενη δεξαμενή μνησικακίας και οργής που μία μέρα σίγουρα θα εκραγεί σε τρομερή μανία».

 Από μία άλλη σκοπιά, η   οργάνωση ‘’δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα’’ κάνει τις δικές της διαπιστώσεις. Επικρίνει ιδιαίτερα το Ισραήλ για τις ενέργειές του στα παλαιστινιακά εδάφη, όπου   50 μέλη του Τύπου τραυματίσθηκαν   κατά την διάρκεια των πρόσφατων συγκρούσεων. Και επικρίνει και τις ΗΠΑ επειδή θεσπίζουν νόμους που περιορίζουν την ελευθερία της ενημέρωσης μέσω Ιντερνετ

Ο Τιερί Μεϊσάν στο βιβλίο του   - μπεστ σέλερ – ‘’η συγκλονιστική απάτη’’ που κυκλοφόρησε   πριν από το Πάσχα υποστηρίζει ότι η πτήση 77 της εταιρίας Αμερικαν Αιρλάινς δεν συνετρίβη στο αμερικανικό Πεντάγωνο στις 11   Σεπτεμβρίου του 2001

Με το ψέμα τους οι Αμερικανοί ήθελαν να συγκαλύψουν   το γεγονός μιας   βομβιστικής επίθεσης, η οποία   έγινε από μία ομάδα ανθρώπων που είχαν πρόσβαση στο Πεντάγωνο και ότι   ο στόχος τους δεν ήταν το υπουργείο Αμυνας, αλλά το κέντρο του Αρχηγείου Ναυτικού.

Η εφημερίδα LeMonde  αν και δεν ήταν   κολακευτική για το βιβλίο παραδέχεται ότι δεν έχει αποκαλυφθεί ακόμη όλη η αλήθεια για την πτήση 77 «Δεν   υπάρχουν επίσημες αναφορές για την συντριβή και η έλλειψη πληροφοριών τροφοδοτεί τις φήμες», γράφει.

Αυτές τις μέρες στις ΗΠΑ γίνονται κάποιες αποκαλύψεις για την 11η Σεπτεμβρίου και για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν.

Δεν με εκπλήσσει… Αλλωστε όταν   έφυγα από την Ελλάδα -   με στόχο να πάω στο Αφγανιστάν -   3 ώρες πριν από το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου – τυχαία ως προς την ημέρα -   γνώριζα από τις ευρωπαϊκές εφημερίδες πως   οι Αμερικανοί δεν φοβόντουσαν απλώς μία επίθεση, αλλά ετοιμάζονται και οι ίδιοι   να επέμβουν στρατιωτικά στην πιο φτωχή χώρα της Ασίας.

Ούτως ή άλλως ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας – που τόσο έχει επηρεάσει τα ΜΜΕ -   τον οποίο   κήρυξαν οι ΗΠΑ είναι μία απάτη. Μήνες μετά τους φοβερούς   βομβαρδισμούς στο Αφγανιστάν, δεν συνελήφθη και δεν σκοτώθηκε ούτε ένας   απ όσους φέρονται να ήταν αναμεμειγμένος στις επιθέσεις της 11η Σεπτεμβρίου…

Τα στρατόπεδα των Ταλιμπάν που υποτίθεται   επέτρεπαν στον Μπιν Λάντεν να τα χρησιμοποιεί   είχαν αδειάσει   εβδομάδες   πριν από τους βομβαρδισμούς.

Και δεν κάνει σε κανέναν εντύπωση αυτό, αφού όλοι γνωρίζουν – και είναι χιλιογραμμένο -   πως οι   Ταλιμπάν είναι δημιούργημα των Αμερικάνων. Δέχονταν χρηματοδότηση από τη   CIA και εκπαιδευόταν από   την SAS για να πολεμήσει τους Ρώσους

Δεν υπάρχει πόλεμος κατά της τρομοκρατίας. Αν υπήρχε πεζοναύτες θα επέδραμαν στις παραλίες της Φλόριντα όπου βρίσκουν καταφύγιο περισσότεροι από οπουδήποτε αλλού τρομοκράτες χρηματοδοτούμενοι από τη   CIA  πρώην δικτάτορες της Λατινικής Αμερικής και βασανιστές.

Επειτα, θα θυμάσθε προ μηνών και την ίδρυση Γραφείου Στρατηγικής Επιρροής του Πενταγώνου… Το σχέδιο ήταν να   πλημμυρίζει ο κόσμος με ‘’μαύρη προπαγάνδα’’.

Στα σχέδια του Γραφείου – που λένε ότι τώρα δεν δουλεύει -   περιλαμβάνεται και η διοχέτευση ειδήσεων – ακόμα και κατασκευασμένων – σε διεθνείς ειδησεογραφικούς   οργανισμούς μέσω μετωπικών οργανώσεων ώστε να συγκαλύπτεται η ανάμειξη του Γραφείου.

Για να καταστρώσει τα σχέδιά του το Γραφείο Στρατηγικής Επιρροής   προσέλαβε τον Ομιλο Ρέντον μία επιχείρηση παροχής συμβουλών που είχε συνεργασθεί και με τη CIA . Η διοχέτευση παραπληροφόρησης   σε εχθρικά κράτη είναι κάτι το συνηθισμένο   εν καιρώ πολέμου. Όμως σύμφωνα με την εφημερίδα Νιου Γιορκ Τάιμς το Πεντάγωνο σχεδιάζει να διοχετεύει   τις κατασκευασμένες πληροφορίες και σε συμμαχικά κράτη των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή ακόμη και στη Δυτική Ευρώπη

Επειτα, μέσα στο πόλεμο του Αφγανιστάν   το Στέιτ Ντιπάρτμεντ όρισε υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ την Σαρλότ Μπιρς πρώην στέλεχος διαφημιστικής εταιρίας, η οποία χρησιμοποιεί όλες τις   ικανότητές   και τα τεχνάσματα της στο μάρκετινγ για να καθιερώσει τις αμερικανικές αξίες στο μυαλό του παγκόσμιου κοινού, τόσο αποτελεσματικά όσο έχει καθιερωθεί   η αλυσίδα των εστιατορίων   McDonalds .

Όταν ο    TimWheeler ,   αντιπροέδρος του Κ. Κ. ΗΠΑ και εκδότη της « People ’ sWeeklyWorld » μου έλεγε προ μηνών   πως έχει   «πολλά τα ερωτηματικά   για την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου» τον πίστεψα, όπως άλλωστε θα τον πίστευαν εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη.

Οι απόψεις του δεν φιλοξενήθηκαν σε ευρωπαικές εφημερίδες. Επρεπε την σκυτάλη των αποκαλύψεων – για άλλους λόγους - να πάρουν αμερικανοί γερουσιαστές στα χέρια τους.

Θυμάμαι, τον περασμένο Δεκέμβριο που τον συνάντησα, που μου έλεγε, ανοίγοντάς μου το φύλλο των NewYorkTimes (της 2ας Δεκεμβρίου) και δείχνοντάς μου το editorial .

«Δεν τα λέμε εμείς οι κομμουνιστές, αλλά μία από τις μεγαλύτερες και σοβαρότερες εφημερίδες στον κόσμο. Ουσιαστικά η διοίκηση Μπους μετά τις 11 Σεπτεμβρίου δεν συμβουλεύεται ούτε το Κογκρέσο, κυρίως μετά το διάταγμα της 13ης Νοεμβρίου . Πήρε μέτρα, μιλάει για στρατοδικεία. Μπορεί να   γίνεται έρευνα, να συλλαμβάνεται, να δικάζεται και να εκτελείται κάποιος, χωρίς έλεγχο σε συνθήκες μαύρης μυστικότητας. Ψάξανε 1200 ανθρώπους μήπως είναι τρομοκράτες και δεν βρήκαν κάτι σχετικό! Αυτή είναι πολύ επικίνδυνο κατάσταση. Και τίθεται ένα κορυφαίο ερώτημα, ποία δημοκρατία υπάρχει και μάλιστα σε μία χώρα που κυβερνάει τον κόσμο. Αυτή η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου αφήνει πολλά   ερωτηματικά. «Δεν ξέρουμε την όλη ιστορία. Η επίσημη Αμερική έδωσε ελάχιστα στοιχεία.   Τόσα χρόνια υπάρχει η Αλ Κάιντα και ο Μπιν Λάντεν. Επειτα γίνονταν έρευνες χρόνια, παρακολουθήσεις, είχε προηγηθεί η επίθεση πριν από χρόνια στο εμπορικό κέντρο. Ξοδεύουμε δισεκατομμύρια   δολλάρια για τις μυστικές και φανερές υπηρεσίες ασφάλειας. Και μας είπαν ότι στις επιθέσεις των αεροπλάνων κατά των πύργων και του Πενταγώνου συμμετείχαν πάρα πολλοί Αραβες, μουσουλμάνοι.

» Πώς όλοι αυτοί διέφυγαν της προσοχής των υπηρεσιών μας, ενώ παρακολουθούντο; Ο Μπιν Λάντεν συνδεόταν με τις αμερικανικές υπηρεσίες. Παρακολουθούντο οι συνεργάτες του. Επειτα, θυμάσθε το πλοίο που χτυπήθηκε στη νότιο θάλασσα της Κίνας και κατηγόρησαν οι Αμερικανοί τους Βιετναμέζους. Αποδείχθηκε ότι ήταν μία προβοκάτσια υπηρεσιών. Εμείς   το μόνο που ξέρουμε με βεβαιότητα είναι τα θύματα. Τους χιλιάδες που σκοτώθηκαν στην Αμερική και τους χιλιάδες που σκοτώθηκαν στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Ξέρουμε δηλαδή αυτούς που την πλήρωσαν. Ότι ο λαός του Αφγανιστάν λιμοκτονεί .Εμείς ξέρουμε ότι η   διοίκηση του Μπους χρησιμοποιεί την ατζέντα της τρομοκρατίας για να κυβερνάει τον κόσμο. Για να ελέγχει τις πηγές ενέργειας. Η …πέτρα, τα βουνά του Αφγανιστάν είναι …κλειδί γι αυτή την υπόθεση. Και να μην ξεχνάμε ποίος αγόρασε   τα όπλα της Αλ Κάιντα, ποίος πλήρωσε τους μουτζαχεντίν κατά των σοβιετικών…».

Στο τελευταίο πόλεμο, στη Μέση Ανατολή, το   θέμα δεν ήταν   ότι στις τρείς εβδομάδες αιχμαλωσίας του Γιάσερ Αραφάτ ο μηχανισμός της ισραηλινής προπαγάνδας και των ισραηλινών ΜΜΕ αποδείχθηκε πανίσχυρος.

Αλλά ότι μαζί με την «κατάρρευση» της παλαιστινιακής αρχής οι Παλαιστίνιοι έδειξαν να χάνουν κάθε δυνατότητα στοιχειώδους ενημέρωσης των δημοσιογράφων για τις θέσεις τους.

«Πριν από είκοσι χρόνια η   PLO ‘’έπαιρνε’’ έναν δημοσιογράφο, τον πέρναγε από τα δυσκολότερα μονοπάτια και με ασφάλεια τον έφτανε στην πηγή των ειδήσεων, ‘’επιστρέφοντάς’’ τον και πάλι με ασφάλεια στη ‘’βάση’’ του», ήταν μία κουβέντα που άκουγες καθημερινά από ξένους ανταποκριτές   στο ξενοδοχείο ‘’Αμπάσαντορ’’ της ανατολικής Ιερουσαλήμ.

Τώρα τα πράγματα έχουν αντιστραφεί.   Ο εκπρόσωπος των Παλαιστινίων Σάεμπ Ερακάτ   έχει πολύ μικρές δυνατότητες πρόσβασης στα ΜΜΕ,   εκτός του   CNN  και ορισμένων επίμονων δημοσιογράφων που τον ‘’ζαλίζουν’’ στο κινητό του τηλέφωνο για να μάθουν για τις εξελίξεις. Και ο αιχμάλωτος – ουσιαστικά – Γιάσερ Αραφάτ τις περισσότερες φορές επικοινωνούσε   με ορισμένα ΜΜΕ μέσω ‘’τρίτων’’!

Την ίδια ώρα   το Κέντρο Τύπου της ισραηλινής κυβέρνησης   στο συνεδριακό κέντρο, που βρίσκεται στην ‘’καρδιά’’ της Ιερουσαλήμ ‘’βασίλευε’’ – και ‘’βασιλεύει’’ - χωρίς αντίπαλο.

Οσες μέρες   έμεινα στο Ισραήλ και στα κατεχόμενα δεν πέρασε   ούτε μία μέρα που να μην δέχθηκα, όπως και οι εκατοντάδες ανταποκριτές με τους οποίους    ζήσαμε όλοι μαζί την φρίκη της εισβολής στα παλαιστινιακά εδάφη, πολλαπλά μηνύματα   στην οθόνη του κινητού μας. Μας ‘’βομβάρδιζαν’’   με αλλεπάλληλα   μηνύματα για συνεντεύξεις Τύπου, πολλές φορές ακόμα και για το ίδιο θέμα.

Στο Κέντρο αυτό υπήρχαν πολλά στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών και του στρατού έτοιμα να λύσουν την οποιαδήποτε απορία,   πάντοτε   όμως στη   σκληρή γραμμή του Αριέλ Σαρόν και όχι του μετριοπαθέστερου, από αυτόν,   Σιμόν Πέρες.

Στο διαδίκτυο, οι μεγάλες ισραηλινές εφημερίδες «Α l ’ Haratz » και   “ TheJerusalemPost ” ξεπερνούσαν ακόμα και το ΒΒ C ή το   CNN στην ανανέωση των ειδήσεών τους, που γινόταν ανά πεντάλεπτο, την ίδια ώρα που οι αντίστοιχες αραβικές εφημερίδες βρίσκονται πολλές ώρες   πίσω.

Οι Ισραηλινοί κατέστρεψαν και αναμεταδότες της παλαιστινιακής τηλεόρασης,   που έχει έδρα στη Γάζα, αναγκάζοντας τους εγκλωβισμένους στα σπίτια τους   Παλαιστίνιους στη Δυτική Οχθη να βλέπουν ή εβραϊκούς ή δορυφορικούς σταθμούς . Κι    αυτό υπό την προϋπόθεση ότι   δεν είναι κομμένο το ηλεκτρικό ρεύμα και διαθέτουν δορυφορικό   ΄΄πιάτο’’ στο σπίτι τους που να πιάνει   πολλά κανάλια.

«Υπάρχει όμως ένα κορυφαίο ζήτημα ελευθεροτυπίας και δημοκρατίας», τονίζει ο Μαρουάν Αμπού Ζάλαφ , διευθυντής της   αραβικής εφημερίδας   ‘’Α l – Quds ’’. «Εάν όλος ο κόσμος μιλάει για γενοκτονία στη Τζενίν και ο ισραηλινός στρατός ανοίγει τις πόρτες με καθυστέρηση είκοσι ημερών ,   σε ελάχιστους μόνον από τους 2000 δημοσιογράφους που βρίσκονται σήμερα και καλύπτουν τα γεγονότα στην Παλαιστίνη, τότε τί να μάθει η κοινή γνώμη; Το χειρότερο είναι, ότι οι μηχανισμοί παραπληροφόρησης που κινούνται σε διάφορες χώρες μέσω των ισραηλινών πρεσβειών   αλλοιώνουν τα πραγματικά γεγονότα, θολώνοντας έτσι τα νερά », λέει στα ‘’ΝΕΑ’’.    Και προσθέτει: ‘’Δείτε τι έγινε με την επίσκεψη του Κόλιν Πάουελ στον Γιάσερ Αραφάτ. Οι στρατιωτικές δυνάμεις κατοχής επέτρεψαν σε ελάχιστους δημοσιογράφους   να   εισέλθουν στο κατεστραμμένο κτίριο του Προέδρου. Οι εικόνες που βγήκαν ήταν φιλτραρισμένες και ο κόσμος είδε ελάχιστα πράγματα απ όσα έχουν συμβεί τον τελευταίο καιρό εντός του κτιρίου. Τι να το κάνεις αν οι εικόνες και οι περιγραφές της καταστροφής φτάσουν με καθυστέρηση στη διεθνή κοινή γνώμη   και μάλιστα ελεγχόμενες στην ουσία από τα μεγάλα ΜΜΕ, το   AssociatedPress , το Reuters , και το   CNN ”.

Ο διευθυντής του Κέντρου Τύπου της Ιερουσαλήμ   και κυβερνητικός εκπρόσωπος του Ισραήλ Αρίε Μέκελ πολλές φορές μου επεσήμανε ότι «στη χώρα μας υπάρχει δημοκρατία, οι εφημερίδες λένε   ότι θέλουν, γίνονται ελεύθερα   διαδηλώσεις διαμαρτυρίας».

Ωστόσο, οι δημοσιογράφοι δεν ήμασταν ελεύθεροι να κινηθούμε. Πολλά   γεγονότα και μάλιστα τραγικά έμειναν στο σκοτάδι. Και αρκετές φορές μας σημάδεψαν οι κάνες των όπλων των στρατιωτών, όπως για παράδειγμα όταν μπήκαμε στη Βηθλεέμ με σκοπό να προσεγγίσουμε τον αποκλεισμένο εδώ και τρείς εβδομάδες Ναό της Γέννησης .   Και γι αυτό όμως υπήρχε πάντα μία δικαιολογία από τον στρατό: «Εκεί δεν μπορείτε να   κινηθείτε. Εχουμε πόλεμο   με την τρομοκρατία, υπάρχουν ζώνες στρατιωτικές. Υπάρχει πρόβλημα για την ασφάλειά σας. Εσάς προστατεύουμε »…

Αλλά για να μην πετάμε στα …σύννεφα.

Καθώς κορυφωνόταν ο Α’ Παγόσκμιος Πόλεμο, ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ είπε μία ημέρα στον διευθυντή της ‘’Μάντζεστερ Γκάρντιαν’’: ‘’Αν ο κόσμος γνώριζε την αλήθεια, ο πόλεμος θα σταματούσε αύριο. Δεν την γνωρίζει όμως και δεν μπορεί να την γνωρίζει. Τα ΜΜΕ δεν του τη μεταδίδουν».

Πέρασαν σχεδόν   εννέα δεκαετίες από τότε   και ο Ρόμπερτ Σκιντέλσκι , βουλευτής και επιφανές στέλεχος του βρετανικού συντηρητικού κόμματος, παρατηρώντας   την τελευταία επίθεση – το 99 -   στην Γιουγκοσλαβία δήλωσε: ‘’Νιώθω ασφυξία από την μονομερή και αποκλειστικά φιλονατοική πληροφόρηση   που τα βρετανικά ΜΜΕ μας δίνουν».

Το υπόδειγμα των μωρών του Κουβέιτ, όπου η αμερικανική εταιρία δημοσίων σχέσεων Χιλ κατασκεύασε μία μικρή γενοκτονία νεογνών σε κουβετιανό   μαιευτήριο από ιρακινούς στρατιώτες ή το περίφημο σκηνικό με το πουλί που αναδύεται από το πετρέλαιο το οποίο είχε πλημμυρίσει τον Περσικό Κόλπο, εμφανίζονται στην κοσσοβαρική εκδοχή των ομαδικών τάφων του σταδίου – κρατητηρίου της Πρίστινα, αλλά και στην ισραηλινή εκδοχή πως ο Γιάσερ Αραφάτ είναι τρομοκράτης αφού τολμάει να διεκδικεί το αυτονόητο, μία λεύτερη πατρίδα!

Αλλά κι αυτό δεν μου κάνει εντύπωση. Όταν ο Κόφι Αναν, ο γραμματέας του ΟΗΕ παίρνει νόμπελ ειρήνης, χωρίς πουθενά στον κόσμο να έχει επιβάλει την ειρήνη, μπορώ να αντιληφθώ και ασφαλώς να δούμε όλοι μας το φοβερό παιχνίδι που παίζεται στις σχέσεις πολέμου με τα ΜΜΕ.

Στις 27 Απριλίου του 1999, ο γερμανός υπουργός Αμυνας Ρούντολφ Σάρπινγκ έκανε λόγο   για σφαγή αμάχων αλβανοφώνων   στη Γιουγκοσλαβία και έδειξε σχετικές φωτογραφίες. Η μαρτυρία αυτή έκανε το γύρο του κόσμου ως ένα ακόμα τεκμήριο της δήθεν σερβικής θηριωδίας στο Κοσσυφοπέδιο. Όμως οι 24 σκοτωμένοι ήταν αντάρτες του    UCK ! Ορισμένοι φορούσαν και την στολή. Ειχαν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με τις ειδικές αντιτρομοκρατικές   δυνάμεις της γιουγκοσλαβικής αστυνομίας πολύ πριν αρχίσουν οι νατοικοί   βομβαρδισμοί, δηλαδή στις 29 Ιανουαρίου του 1999.

Ο ιταλός δημοσιογράφος Πάολο Νιτόνι, ο οποίος έτυχε να είναι εκεί με τους παρατηρητές του ΟΑΣΕ δήλωσε: «Οι ίδιες φωτογραφίες που έδειξε ο Σάρπινγκ τραβήχτηκαν από παρατηρητές του ΟΑΣΕ. Εμεινα κατάπληκτος όταν είδα να φιλοξενούνται ευρύτατα οι υποτιθέμενες αποκαλύψεις του στον ιταλικό Τύπο και να αναδημοσιεύονται ξανά οι ίδιες φωτογραφίες, τις οποίες είχαν ξαναδημοσιεύσει οι ιταλικές εφημερίδες»!

Την ίδια εποχή η Μόντ και η Λιμπερασιόν στη Γαλλία κατακλύζονταν από αντισερβικά άρθρα μερικών διανοουμένων ‘’της δεκάρας’’, όπως τους αποκαλεί ένας πρώην διπλωμάτης – εμπειρογνώμων, ο Δημήτρης Αναλις. Κορυφαίοι στοχαστές όπως ο Σολέρ, ο Γκρακ, ο Μπουλφουά, ο Ρεζί Ντεμπρέ , που έχουν διαφορετική άποψη για το θέμα δεν μιλούν, γιατί κανείς δεν δημοσιεύει τις απόψεις τους!

Οσο σκέφτομαι πόσο αδύνατη ήταν η πρόσβαση των περισσότερων δημοσιογράφων στις πραγματικές   πηγές ειδήσεων στον τελευταίο πόλεμο της Μέσης Ανατολής, όπου έγινε η σφαγή της Τζενίν μόνον μπροστά στις κάμερες τους ισραηλινού στρατού, τόσο και μου έρχονται στο νου οι τελευταίες ημέρες που έζησαν στο Βελιγράδι, στη διάρκεια των νατοικών βομβαρδισμών του 1999.

Τι έζησα, μαζί με άλλους συναδέλφους τότε; Όταν πλέον ούτε τα ‘’μυστικά κονδύλια’’ και οι εξαγορές συνειδήσεων, κυβερνήσεων και κρατών δεν άρκεσαν για να κερδίσουν οι νατοικοί τον πόλεμο, επιτέθηκαν στην κρατική σερβική τηλεόραση. Θέλανε επιδεικτικά να σφραγίσουν το στόμα οποιαδήποτε διαφορετικής φωνής θα μετέδιδε την οποιαδήποτε διαφορετική πληροφορία.

Ηθελαν και θέλουν ένα παντοδύναμο CNN , παντοδύναμα δυτικά μέσα ενημέρωσης   ελεγχόμενα   από διαβρωμένες   και εξαγορασμένες κυβερνήσεις ισχυρά αραβικά κανάλια.

Ηθελαν και θέλουν να κλείσουν το στόμα έστω και σε κάποιους που θα τολμούσαν να μεταδώσουν στον έξω κόσμο μία άλλη άποψη!